ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂY SẢ
Sả hay Chi Sả là loại thực vật sống lâu năm, có tên khoa học là Cymbopogon. Tính đến hiện nay, Chi Sả có khoảng 55 loài khác nhau, trong đó tại Việt Nam có khoảng 15 loài, phổ biến nhất là sả chanh và sả java.
Sả là loài cỏ mọc lâu năm, thường mọc thành dạng bụi, cao khoảng 1 đến 1,5m, thân màu xanh trắng hoặc ngả tía, lá hẹp, dài, mép nhám, bẹ lá có sọc dọc, quấn vào nhau, hoa mọc thành chùm, không có cuống.
Phân bố
Sả sau khi du nhập vào Việt Nam đã nhanh chóng trở nên phổ biến tại khắp cả nước, nhất là vùng Tây Nguyên và khu vực Đông Nam Bộ.
Thu hoạch và sử dụng cây sả
Cây sả có thể được thu hoạch vào bất kỳ thời gian nào trong năm. Sả chủ yếu được dùng tươi nên nếu trong nhà có trồng, bạn chỉ cần hái đủ lượng cần thiết về rửa và chế biến chứ không cần hái quá nhiều để bảo quản. Bộ phận có giá trị và cần thu hoạch là thân và lá sả.
Thành phần của cây sả
Theo chuyên trang bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, thành phần chủ yếu của sả là citral, geraniol và citronellol, có tác dụng sát khuẩn, giảm đau,… Ngoài ra, sả còn có hàm lượng các chất limonene, isopulegol, acid citronellic,…
CÔNG DỤNG CỦA CỦ SẢ
Cây sả có thể sử dụng ở dạng tươi, sấy khô hay tán thành bột. Người ta có thể thái nhỏ phần thân và thêm vào trong các món ăn. Các món ăn khi được thêm sả đều trở nên thơm ngon hơn. Vì thế, có thể coi sả là một gia vị vô cùng hiệu quả giúp món ăn thêm phần hấp dẫn.
Công dụng của sả không chỉ làm gia vị món ăn thêm thơm ngon đậm vị mà còn có công dụng hữu ích trong chữa bệnh, sát khuẩn, đuổi côn trùng và tốt cho sức khỏe như:
- Tốt cho hệ tiêu hóa: Sả giúp kích thích tiêu hóa, ngăn ngừa đầy hơi. Bên cạnh đó sả còn giúp tiêu đờm và khử hôi miệng.
- Ngăn ngừa ung thư: Trong cây sả có chứa chủ yếu hợp chất citral – hợp chất này có tác dụng giúp tiêu diệt, ngăn ngừa các tế bào ung thư và không làm ảnh hưởng, tổn hại đến các tế bào khỏe mạnh khác. Bên cạnh đó, trong sả có chứa thành phần beta-carotene-1 là chất chống oxy hóa cũng có thể giúp cơ thể ngăn ngừa ung thư.
- Giúp trị rối loạn kinh nguyệt: Bạn có thể uống hỗn hợp lỏng kết hợp giữa vài giọt tinh dầu sả với một ít bột tiêu đen sẽ có ích cho phụ nữ thường gặp đau bụng khi hành kinh hay rối loạn kinh nguyệt.
- Giúp giải độc: Cây sả có khả năng giúp cơ thể loại bỏ axit uric và các chất độc hại không mong muốn bên trong cơ thể. Đặc biệt, khi uống nước sả có tác dụng giải độc rượu rất nhanh.
- Giúp hạ huyết áp: Sả có tính chất hỗ trợ quá trình tuần hoàn máu, vì vậy các chuyên gia khuyên bạn nên uống một cốc nước sả để giúp làm giảm huyết áp nếu bạn đang bị huyết áp cao.
- Giúp hạ sốt: Có thể sử dụng sả bằng cách ăn sống hoặc giã lấy nước uống để điều trị các cơn sốt rét, cúm và cảm lạnh.
- Tốt cho hệ thần kinh.
- Giúp đuổi côn trùng: Có thể dùng tinh dầu sả để xua đuổi ruồi, muỗi,… vì trong lá sả chứa tinh dầu có thành phần chủ yếu là geraniola và citronelola là những chất thường gặp có trong quả chanh.
- Tạo mùi hương dễ chịu.
- Sát khuẩn da.
- Cây sả có đặc tính kháng viêm.
TÁC DỤNG CỦA SẢ TRONG ĐỜI SỐNG
Giúp đuổi côn trùng hiệu quả
Vài bụi sả xung quanh nhà có thể giúp bạn và người thân tránh muỗi và côn trùng. Từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết do muỗi chích.
Lý giải cho điều này, trong lá sả chứa tinh dầu có thành phần chủ yếu là geraniol và citronella là những chất thường có trong trái chanh. Vì vậy, khi bóc vỏ sả, bạn có thể ngửi thấy một mùi thơm đặc biệt giống chanh.
Khi bôi tinh dầu sả lên da hoặc phun trong nhà, bạn có thể xua đuổi được ruồi, muỗi và các loài côn trùng khác như rệp, bọ chét… Do đó, nhiều người dùng sả như loại thuốc trừ muỗi và khử mùi.
Giúp làm đẹp da
Sả có tác dụng gì trong việc chăm sóc da? Tinh dầu sả là một nguyên liệu không thể thiếu trong ngành công nghiệp mỹ phẩm vì nó mang lại rất nhiều lợi ích cho da.
Những công dụng của sả có thể nhắc đến là cải thiện chất lượng da, giảm mụn trứng cá, mụn nhọt, đặc biệt làm săn chắc các cơ và mô trong cơ thể.
Giúp giảm cân
Phương pháp này đã được người Thái Lan áp dụng rất hiệu quả vì sả có khả năng cắt giảm lượng calo trong món ăn. Với họ, sả có tác dụng như ớt với khả năng đốt cháy mỡ thừa, làm thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giúp máu lưu thông tốt hơn.
Giúp giảm đau
Tinh dầu sả được sử dụng làm hương liệu trị chứng đau cơ, đau khớp khi dùng trong các loại đèn xông tinh dầu. Một số người còn thoa trực tiếp sả hay tinh dầu sả lên vùng da bị đau để trị các chứng đau đầu, đau dạ dày, đau bụng và đau cơ bắp.
Tạo mùi hương dễ chịu
Trong thức ăn và thức uống, cây sả cũng là một loại gia vị giúp tạo hương. Nhiều người thường dùng lá sả để tạo hương vị trong các loại trà thảo dược.
Trong ngành sản xuất, sả thường được dùng tạo mùi hương cho xà phòng và dụng cụ trang điểm. Người ta còn dùng sả để tạo ra vitamin A và citral tự nhiên.


